Prawo do świadczeń

Pomimo wykluczenia ze świadczeń przez pierwsze 5 lat, możesz mieć prawo pobytu w Niemczech na podstawie kraju pochodzenia, które uprawnia Cię do świadczeń.

Sygnatariusze Europejskiego Porozumienia Opiekuńczego zobowiązują się do zapewnienia obywatelom innych państw członkowskich równego dostępu do świadczeń socjalnych w przypadku legalnego pobytu z prawem do swobodnego przemieszczania się.

Od 2016 r. wszystkie uprawnienia odnoszą się wyłącznie do świadczeń w ramach SGB XII (pomoc społeczna).

Państwami członkowskimi Europejskiego Porozumienia o Opiece Społecznej są

• Belgia
• Belgia
• Francja
• Włochy
• Luksemburg
• Holandia
• Dania
• Irlandia
• Zjednoczone Królestwo Wielka Brytania
• Zjednoczone Królestwo Grecja
• Portugalia
• Hiszpania
• Szwecja
• Estonia
• Malta
• Turcja
• Islandia
• Norwegia

Pomiędzy Niemcami a Austrią istnieje odrębna umowa dwustronna w sprawie opieki społecznej i opieki nad młodzieżą, która reguluje uprawnienia do świadczeń SGB II (zasiłek obywatelski).

Niezależnie od europejskiej umowy o pomocy społecznej, możesz być uprawniony do wsparcia państwa w ramach SGB II (zasiłek obywatelski), jeśli mieszkasz w Niemczech od dłuższego czasu.

Po 5 latach legalnego pobytu (zgodnie z zasadami materialnego prawa do swobodnego przemieszczania się) powstaje prawo stałego pobytu. W rzadkich przypadkach prawo stałego pobytu można uzyskać już po 3 latach.

Prawo stałego pobytu rozciąga się również na członków rodziny, pod warunkiem, że zamieszkiwali oni na stałe z uprawnionym obywatelem UE przez 5 lub 3 lata.

Pod uwagę brane są następujące okresy:

• Okresy spędzone na poszukiwaniu pracy (zazwyczaj przez 6 miesięcy)
• okresy pracy w charakterze pracownika, osoby samozatrudnionej lub członka rodziny takiej osoby
• Okresy, w których status zatrudnienia lub samozatrudnienia był kontynuowany z powodu mimowolnej utraty zatrudnienia (przez 6 miesięcy lub co najmniej 2 lata).
• Okresy, w których dostępne były wystarczające środki

Regularne świadczenia zgodnie z SGB II lub SGB XII są wypłacane na rzecz

• Obywatele UE posiadający prawo stałego pobytu.
• Obywatelom UE bez prawa stałego pobytu, ale z 5-letnim okresem zwykłego pobytu.
• Pracownicy i osoby prowadzące działalność na własny rachunek.
• Byli pracownicy lub osoby prowadzące działalność na własny rachunek po mimowolnej utracie zatrudnienia (z zachowanym statusem zatrudnienia).
• Stażyści w ramach szkoleń firmowych.
• Członkowie rodzin (zgodnie z definicją) wyżej wymienionych grup osób.
• Dzieci uczące się po śmierci lub wyjeździe rodzica należącego do Unii.
• Obywatele UE z (fikcyjnym) prawem pobytu na mocy ustawy o pobycie (np. ofiary handlu ludźmi lub nielegalnego wykorzystywania pracowników).
• Członkowie rodzin Niemców.

Regularne świadczenia zgodnie z SGB XII otrzymują

• Obywatele państw EFA z prawem pobytu wyłącznie w celu poszukiwania pracy.
• Obywatele państw EFA z prawem pobytu jako dzieci byłych pracowników do czasu ukończenia szkolenia.
• Pracownicy.
• Osoby prowadzące działalność na własny rachunek.
• Obywatele UE z zachowanym statusem zatrudnienia.
• Stali rezydenci.
• Członkowie rodzin wyżej wymienionych osób.
• Obywatele Unii, którzy dołączają do niemieckich członków rodziny.

Świadczenia pomostowe zgodnie z SGB XII zgodnie z ustawowym wykluczeniem świadczeń

• Obywatele Unii nieposiadający prawa pobytu w rozumieniu materialnego prawa do swobodnego przemieszczania się (osoby niepracujące nieposiadające wystarczających środków).
• Obywatele UE, którzy nie mają prawa pobytu (zgodnie z prawem UE), ponieważ nie poszukują pracy lub bezskutecznie poszukują pracy od ponad 6 miesięcy i nie mają perspektyw na sukces.
• Obywatele UE, którzy mają prawo pobytu tylko w celu poszukiwania pracy i nie są obywatelami państw EFA.
• Obywatele UE, którzy mają prawo pobytu jako dzieci byłych pracowników tylko do czasu ukończenia szkolenia i nie są obywatelami państw EFA. Dotyczy to również rodziców, którzy faktycznie sprawują opiekę rodzicielską (prawo pobytu na mocy art. 10 rozporządzenia 492/2011).

Świadczenia na mocy ustawy o świadczeniach dla osób ubiegających się o azyl

• Obywatele UE po formalnym stwierdzeniu utraty lub nieistnienia prawa do swobodnego przemieszczania się przez organ imigracyjny ("stwierdzenie utraty" lub "wydalenie administracyjne").

Świadczeniami rodzinnymi mogą być na przykład zasiłek rodzinny, zasiłek macierzyński, zasiłek rodzicielski, zaliczka alimentacyjna, dodatek na dziecko lub ulga dla samotnych rodziców.

To, czy masz prawo do świadczeń rodzinnych w Niemczech, zależy od Twojej konkretnej sytuacji życiowej. Jeśli cała Twoja rodzina mieszka w Niemczech i jest tutaj ubezpieczona, z reguły otrzymasz również odpowiednie świadczenia.

Jeśli jesteś ubezpieczony w Niemczech, ale Twoja rodzina mieszka w innym kraju, możesz mieć prawo do świadczeń w kilku krajach. Świadczeń rodzinnych nie można otrzymać dwukrotnie. O tym, który kraj przyznaje świadczenia, decydują zasady pierwszeństwa.

Zasady pierwszeństwa

• Odpowiedzialny jest kraj, w którym nabyłeś uprawnienia do świadczeń rodzinnych poprzez zatrudnienie.
• W przypadku nabycia uprawnień poprzez zatrudnienie w dwóch krajach, kraj, w którym mieszkają dzieci, jest odpowiedzialny za świadczenia rodzinne (jeśli jedno z rodziców pracuje w tym kraju). To samo dotyczy uprawnień emerytalnych w dwóch krajach.
• Jeśli dzieci mieszkają w kraju trzecim, w którym nie nabyłeś żadnych uprawnień poprzez zatrudnienie, kraj, w którym wypłacane są najwyższe świadczenia, jest odpowiedzialny za świadczenia rodzinne.
• Jeśli dzieci mieszkają w kraju trzecim, w którym nie nabyłeś żadnych uprawnień emerytalnych, kraj, w którym byłeś ubezpieczony lub mieszkałeś najdłużej, jest odpowiedzialny za świadczenia rodzinne.
• Jeśli Twoje uprawnienia wynikają z zamieszkania w obu krajach, odpowiedzialny jest kraj, w którym mieszkają Twoje dzieci.

Świadczenia uzupełniające

Świadczenia rodzinne otrzymywane w kraju właściwym mogą być niższe niż świadczenia przysługujące w drugim kraju. Różnicę otrzymasz od drugiego kraju.